شناسایی جریان‌های تجاری بخش کشاورزی در ایران

این مقاله به بررسی جریان‌های تجاری بخش کشاورزی در ایران در دوره‌ی زمانی  1355- 1383 می پردازد. از آن جا که کشور ایران در بخش کشاورزی با هر دو گروه از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته دارای تبادلات تجاری است، بنابراین شناسایی جریان‌های تجاری بخش کشاورزی و متغیرهای موثر بر آن می‌تواند در تعیین الگوی تجارت کشاورزی ایران با این گروه از کشورها اهمیت فراوانی داشته باشد. برای تحلیل روابط بلندمدت میان حجم واردات و صادرات محصولات کشاورزی و عوامل اثر‌گذار بر آن‌ها از تکنیکی نوین در عرصه‌ی آزمون هم‌گرایی موسوم به آزمون کرانه‌ها استفاده شده است.نتایج این آزمون نشان می‌دهد که میان حجم واردات و صادرات محصولات کشاورزی و عوامل اثرگذار بر آن‌ها در بلندمدت یک رابطه‌ی تعادلی برقرار است. توابع تقاضای واردات و صادرات محصولات کشاورزی با به کارگیری روی‌کرد الگوی خود‌توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) تخمین زده شده است که بر این اساس کشش‌های بلندمدت درآمدی، قیمتی و نرخ ارز در تابع تقاضای واردات به ترتیب برابر با 21/0، 95/0- و 14/0- و در تابع تقاضای صادرات به ترتیب برابر با 15/1 ، 92/0- و 11/0- تخمین زده شد. بر اساس شرط مارشال- لرنر از آن جا که مجموع کشش‌های قیمتی در توابع تقاضای واردات و صادرات محصولات کشاورزی بزرگ‌تر از 1 است، بنابراین تضعیف پولی می‌تواند باعث به‌بود تراز تجاری بخش کشاورزی شود.